Hatay Sağlık İl Müdürlüğünün 2014 yılında yaşama geçirdiği Hemoglobinopati (talasemi, orak hücre anemisi) Kontrol Strateji ve Eylem Planı sayesinde hasta bebek doğumlarında önemli bir düşüş sağlandı.
Planın yaşama geçtiği yıl olan 2014’ten sadece 2 yıl önce 2012 yılında hasta bebek doğumu yılda 26 iken bu sayı geride bıraktığımız 2018 yılında 3’e kadar geriledi.
Hedefin sıfır hasta doğumu olduğunu aktaran Hatay İl Sağlık Müdürü Ümit Mutlu Tiryaki, bu rakama çok yaklaşıldığını ve planın uygulanmasına sıkı sıkıya devam edeceklerini söyledi.
Konuya ilişkin bir açıklama yapan Hatay İl Sağlık Müdürü Ümit Mutlu Tiryaki, şunları söyledi:
“Talasemi dünyada ve ülkemizde en sık görülen, önlenebilir kalıtsal kan hastalığıdır. Akdeniz çevresindeki ülkelerde sık görülmesi nedeniyle Akdeniz Anemisi olarak da adlandırılır. Taşıyıcıların tespit edilmesi, genetik danışmanlık ve doğum öncesi tanı ile engellenebilir bir hastalık olmasına rağmen, dünyada her yıl en az 365 bin talasemi hastası doğmakta ve tedavi görmektedir. Türkiye’de yaklaşık 1 milyon 300 bin talasemi taşıyıcısı ve 4 bin 500 kadar talasemi hastası vardır. Talasemi hastalığı, anne ve babadan çocuğa genlerle geçen kalıtsal ve ciddi bir hastalıktır. Evlenecek çiftlerden her ikisinde de taşıyıcılık varsa her gebelik döneminde dünyaya gelecek çocukların %25 olasılıkla hasta, %25 olasılıkla sağlam, %50 olasılıkla taşıyıcı olma durumu söz konusudur. Hastalık, erken çocukluk döneminde bebeklerin 6-7. aylarından itibaren başlar. Hasta birey kendi ihtiyacı olan sağlıklı hemoglobini üretemez, vücut sürekli bozuk alyuvarlar ürettiğinden, kemik yapısında şekil bozukluğu oluşur. Hastalar yaşamları boyunca ortalama ayda bir düzenli kan transfüzyonlarına ihtiyaç duyarlar. Anemiyi azaltmak amacıyla yapılan kan nakli çocuğun yaşama süresini uzatırken, vücutta demir birikmesi sonucunda çeşitli iç organlarda (pankreas, kalp, beyin gibi) hasar ortaya çıkar. Sonuç olarak hastalığın tedavi sürecinin zor ve pahalı olması bir yana, hasta bireylerde, ailelerinde ve toplumda neden olduğu tahribat ve psikososyal sonuçlar derinden etkileyicidir. Talasemi hastalığının kesin tedavi yöntemi kemik iliği naklidir. Ancak uygun donör (verici) bulunarak nakil yapılan hasta sayısı oldukça azdır. Farklı tedavi yöntemleri üzerinde çalışmalar sürdürülse de henüz elde edilen sonuçlar yüz güldürücü değildir. Bu nedenle Talasemi hastalığı ile ilgili en önemli mücadele koruyucu sağlık hizmeti kapsamında, doğum öncesi tanı ile hasta birey doğumunun önüne geçilmesidir” dedi.
ÇALIŞMALAR
İlimizde Hemoglobinopati (talasemi, orak hücre anemisi) önleme çalışmaları kapsamında;
Evlilik öncesi başvuran kişilere Aile Sağlığı Merkezlerinde alınan kanla hemoglobinopati taraması yapılmaktadır.
Çift taşıyıcı tespiti halinde genetik danışmanlık verilmektedir. Çift taşıyıcı evli çiftlere gebelik öncesi ve gebelik süresince düzenli ev ziyaretleri yapılmaktadır.
Çift taşıyıcı gebenin tespiti halinde doğum öncesi tanı hizmeti verilmektedir. Sağlıklı nesiller için Evlilik Öncesi Hemoglobinopati Taramasını mutlaka yaptırınız.
